Bozdağların serin yamaçlarında yemyeşil bir coğrafya içerisinde gizlenmiş, asırlık çınar ve ceviz ağaçlarının arasından görülebilen yüksek taş duvarlı, alaturka kiremitli, ahşap pencereli evleri ile gidilesi, görülesi şirin bir köy Birgi.

Birgi’nin tarihi MÖ 2000 li yıllara kadar uzanıyor. Frigler, Persler, Bergama Krallığı, Bizanslılar, Romalılar, Aydınoğulları ve daha sonrasında ise Osmanlılara bağlı olarak günümüze kadar gelmiş Birgi’ye her medeniyet kendinden izler bırakmış. Birgi, adını ilk çağlardan beri duyurmayı başaran yerlerden. Lidyalıların, Perslileri, Helen ve Romalıların uğradığı veya yaşadığı Birgi ve çevresi Bizans döneminde Pyrgion adı ile anıldı.

Aydınoğlu Mehmet Bey, tarafından 1308’de kurulan Aydınoğulları Beyliği‘nin de başkentliğini yapmış. 1996’da doğal sit ilan edilen köy, 2012’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dâhil edildi. Türkiye’ nin en güzel korunmuş, tarihi köyü ve sürdürülebilir turizm projesi. Tarih boyunca üzerinde yaşamış medeniyetlerin izlerini taşıyan daracık sokakları ve pek çok medeniyetin kalıntılarıyla süslü. Usta ellerin işlediği eski konakları, medrese, türbe ve camileriyle görmeye değer bir köy.

Genelde iki katlı olan Birgi evleri içinde sınırlı sayıda da olsa ara katlı ve üç katlı olanları var. Arazi eğiminden ötürü kimi evlerde zemin katları yarı bodrum olarak toprak altında kalmış. Yakacak, yiyecek ve özellikle de zeytinyağı gibi malzemelerin konulduğu depolar, bazen de ahırların yer aldığı katlar, taşlık, avlu ve bahçe gibi alanlara açılıyor. Geleneksel evlerin çoğunda olduğu gibi Birgi evlerinde de plan özelliğini üst katlar belirliyor. Sofalı odaların bir kenarına, bazen de iki uca birden odalar ilave edilmiş.

Görülmesi ve ilham alınması gereken köylerimizden biri Birgi.